Mapy, umysły, emocje i zmiana

Pierwsze założenie NLP brzmi: mapa to nie terytorium. To zdanie zostało wypowiedziane przez polskiego matematyka, Alfreda Korzybskiego. Zawsze podkreślał, że mapa drogowa lub menu w restauracji może pomóc w znalezieniu drogi w mieście lub wyborze dania. Różnią się one jednak całkowicie od obranej trasy lub przyniesionej do stołu potrawy. Realizację tej zasady można codziennie obserwować w działaniu, w czasie gdy ludzie jadą do pracy. Każdy z kierowców kiedyś, parę miesięcy lub nawet wiele lat temu, przejrzał mapę, wypróbował kilka różnych tras, po czym wybrał najlepszą drogę z domu do pracy i z powrotem. Od tego czasu większość z tych kierowców jeździ codziennie tą samą trasą. W tym czasie zbudowano nowe przecznice lub dojazdy. Jeśli kierowca nie poświęcił czasu na aktualizację swojej mapy umysłowej, między jego mapą a rzeczywistym terenem z konieczności powstaną pewne różnice. Nie będzie to miało wielkiego znaczenia aż do dnia, gdy na jego trasie do pracy rozpoczną się roboty drogowe. Samochody zaczną się wycofywać, gdyż kierowcy ze starszymi mapami zostaną wybudzeni ze swego umysłowego uśpienia i odkryją, że mają tylko kilka tras, i zupełnie nie znają innych. Tymczasem kierowcy z nowszymi i bardziej kompletnymi mapami, które pokazują więcej tras, skręcili już w poprzednią przecznicę i są właśnie w drodze do pracy. Najlepszym sposobem, by docenić wartość tego założenia, jest bezpośrednie jego doświadczenie. W tym celu przez kilka minut wykonuj poniższe ćwiczenie. Pamiętaj, że im pełniejszą uwagę mu poświęcisz, tym dokładniejsze będą wyniki. Każdy przeżył w życiu parę rozczarowań, czyli doświadczeń, które po pewnym czasie okazały się nie być tak złotym interesem, za jaki się je na początku uważało. Ludzie często mówią, że zmieniają się wraz z upływem czasu, ale to nie czas jest czynnikiem decydującym. Zmienia ich sposób, w jaki pamiętali dane wydarzenie. Po ukończeniu ćwiczenia Muzyka filmowa kod umysłowy, lub inaczej Twoja mapa dla takiego przeżycia, ulegnie zmianie, ponieważ przekształcisz go celowo. Umiejętność wprowadzania takich poprawek pozwala nie czekać na zmianę swych uczuć. Można je zmienić od zaraz. ĆWICZENIE 1. MUZYKA FILMOWA W tym ćwiczeniu poznasz sposób zmiany niemiłych wspomnień. Tę technikę najlepiej stosować do codziennych problemów o niskiej lub średniej intensywności. 1. Obejrzyj film o stwarzającej problem sytuacji. Zacznij myśleć o codziennym problemie. Przypomnij sobie na przykład chwile, gdy byłeś rozczarowany lub zawstydzony. Momenty, gdy nie czułeś się zbyt dobrze. Wybierz konkretną i prawdziwą sytuację z przeszłości. Myśląc o tym określonym zdarzeniu, zwróć uwagę na obrazy i dźwięki, które pojawiają się w Twej głowie, i obejrzyj film z rozgrywającego się przed Tobą zdarzenia. Na koniec odnotuj swoje odczucia. 2. Wybierz muzykę przewodnią. Teraz wybierz jakąś „muzykę przewodnią". Ma ona nie pasować do odczuć, jakie wywołał w Tobie obejrzany przed chwilą film. Twoje wspomnienie jest prawdopodobnie poważne i trudne. Dlatego wybierz coś lekkiego i skocznego jak muzyka cyrkowa lub podkład muzyczny do filmu rysunkowego. Niektórzy wolą szybką muzykę taneczną, inni nadmiernie dramatyczną muzykę klasyczną lub operową, jak uwertura do opery „Wilhelm Tell" — znana bardziej jako muzyka przewodnia ze starego serialu radiowego i telewizyjnego „Samotny włóczęga". 3. Powtórz film z muzyką. Po wybraniu muzyki pozwól, by zagrała głośno i wyraźnie w myślach, gdy zaczniesz ponownie oglądać swój film. Niech gra do samego końca. 4. Sprawdź rezultat. Teraz ponownie przewiń film do początku. Odtwórz go bez muzyki i odnotuj swoją reakcję. Czy Twoje odczucia uległy zmianie? Dla wielu osób oglądane w ten sposób zdarzenie staje się absurdalne lub humorystyczne. W przypadku innych zmniejszają się bardzo lub przynajmniej neutralizują nieprzyjemne odczucia. Jeśli uważasz, że te odczucia nie są jeszcze satysfakcjonujące, spróbuj zastosować inny rodzaj muzyki przewodniej do filmu, aż znajdziesz melodię, która w Twoim przypadku zadziała. Ten rodzaj zmiany jest dowodem, że mapa to nie terytorium. Właśnie zmieniłeś jedną ze swoich umysłowych map, aktualizując ją i oferując nowe trasy zastępcze. Ta zmiana demonstruje również inne założenie NLP: doświadczenie ma strukturę. Przed ćwiczeniem struktura lub wzorzec twojego wspomnienia zawierały poważną i pełną negatywnych emocji scenę. Dodanie niepasującej muzyki filmowej tak bardzo zmieniło pierwotną strukturę przeżycia, że musiały się zmienić także odczucia. Zanim przejdziemy do następnego ćwiczenia, wykonaj ćwiczenie 1., stosując przynajmniej trzy inne typy nieprzyjemnych przeżyć. Poeksperymentuj z różnymi rodzajami muzyki przewodniej, aby dowiedzieć się, które najlepiej sprawdzają się w Twoim przypadku w zależności od rodzaju doświadczenia. Teraz przez chwilę przywołaj ponownie jedno z tych zmienionych wspomnień. Odkryjesz, że daje ono inne, bardziej twórcze emocje. Zauważ, że z tymi nowymi emocjami zaczynasz spontanicznie myśleć o rzeczach, które mógłbyś powiedzieć lub zrobić w razie, gdyby taka sytuacja się powtórzyła. To nowe odczucie jest często potężną metodą uwolnienia twojej kreatywności w trudnej sytuacji.