Studium modelowania doskonałości

Aby lepiej zrozumieć sposób, w jaki NLP pomaga nam modelować ludzką doskonałość, przyjrzyjmy się na początek współczesnemu narciarstwu. Jeszcze w latach 50. większość ludzi uważała, że umiejętność jazdy na nartach zależy głównie od wrodzonego talentu. Przypinało się parę nart i otrzymywało instrukcję, by nie dopuścić do ich skrzyżowania oraz jechać na dół za bardziej doświadczonym narciarzem, naśladując jego ruchy. Jeśli udało się to zrobić bez zbyt wielu wywrotek lub złamanych kości, a w dodatku doznane przeżycie sprawiło przyjemność, to taką osobę uważano za dobrego kandydata na narciarza, być może z wrodzonym talentem. Zdarzyło się jednak coś, co całkowicie zmieniło ten sposób myślenia. Jak odnotowuje profesor Edward T. Hall, autor książki The Silent Language1, nakręcono na 16-milimetrowym czarnobiałym filmie przejazdy kilku wykwalifikowanych narciarzy w Alpach. Naukowcy po przejrzeniu filmu klatka po klatce podzielili płynne ruchy wykonywane podczas zjeżdżania na nartach na coś, co nazywali jednostkami podstawowymi (ang. isolates) lub najmniejszymi jednostkami zachowania. Przyglądając się w ten sposób jeździe na nartach odkryli, że choć narciarze mieli bardzo różne style, stosowali te same podstawowe jednostki ruchu. Wystarczyło, aby te jednostki zostały opanowane przez przeciętnych lub początkujących narciarzy, a natychmiast stawali się lepsi. Każdy mógł poprawić jazdę na nartach, wykonując ruchy, które profesjonalnym narciarzom przychodziły w sposób naturalny. Kluczem było zidentyfikowanie istoty tej biegłości, czyli wyizolowanych ruchów, dzięki którym wielcy narciarze byli właśnie wielcy. Teraz mogli się tego nauczyć także inni. W NLP to podejście określa się pojęciem modelu. Zasada ta została w NLP rozszerzona na każdy obszar ludzkiego doświadczenia. Być może chciałbyś udoskonalić swój związek, wyeliminować troski i niepokoje lub też stać się bardziej konkurencyjny na rynku. Kluczowe ruchy nie wymagają wcale użycia muskułów, ale „bazują na Twoich wewnętrznych reprezentacjach" takich, jak słowa, obrazy, emocje czy nawet wierzenia. Praktycy NLP prowadzą badania nad wielkimi mistrzami różnych obszarów życia, aby odkryć ich metodę na sukces. W ten sposób poznają niepowtarzalne techniki, tworząc unikalny system nauki prowadzący do uzyskiwania tych samych wyników, czyli stosowania modelu ludzi wybitnych, którym się udało wbrew przeciwnościom i wyzwaniom napotykanym także przez nas każdego dnia. Poniższe przykłady pokażą, jak olbrzymią różnicę można zaobserwować dzięki modelowaniu z NLP. Wyobraź sobie rodzica, który motywuje dziecko częstym krzykiem. Zanim takie dziecko dorośnie, prawdopodobnie zacznie wewnętrznie utożsamiać tę potężną i negatywną formę motywacji i nauczy się rozmawiać ze sobą przy użyciu tego bardzo negatywnego języka. Taka osoba, choć zmotywowana, zapłaci za to złymi emocjami wywołanymi przez krytyczne słowa. Z NLP można nauczyć się zmieniać to wewnętrzne postępowanie i zastąpić je tym samym rodzajem pozytywnej motywacji i dobrymi emocjami, które stosują wybitni sportowcy i kreatywni wynalazcy. Głęboko rozdarty przed podjęciem ważnej decyzji biznesmen odczuwa konflikt i brak zaufania do własnych umiejętności. Po zastosowaniu technik NLP w celu zmiany sposobu myślenia i wprowadzenia tych samych mentalnych metod, z których korzystają skuteczni decydenci, reaguje bardziej pozytywnie. Zanim jeszcze w jego umyśle pojawi się myśl: „Czy powinienem to robić? Nie jestem pewny. Nie strać tego, tylko nie przepuść następnej okazji", zadaje sobie przydatne pytania, które pomagają zebrać informacje potrzebne do skutecznego podjęcia decyzji i zwiększenia wydajności. Są to między innymi takie pytania, jak: „Co muszę wiedzieć, by podjąć tę decyzję?" lub „Jakie są główne korzyści i jak mogę je osiągnąć?". Ciesząca się popularnością sportsmenka decyduje się wystąpić w nowej dyscyplinie sportowej. Ostatni raz trenowała ją na studiach. Aby się przygotować, wizualizuje sobie mentalnie najlepsze osiągnięcia z przeszłości w dyscyplinie, w której zwyciężała dotychczas. Następnie, zachowując koncentrację oraz energię płynącą z tych chwil, wyobraża sobie zastosowanie tych emocji do swego nowego dążenia. Fizycznie wykonuje program treningowy nowej dyscypliny, a w umyśle na nowo weryfikuje wszystkie założenia. Podczas pierwszych rozgrywek komentatorzy sportowi pełni zdumienia mówią o jej wrodzonym talencie. Jest bardzo zadowolona, że pracowała tak ciężko i tak mądrze. Wszystko, co wspomniane osoby robiły, było produktem ich zwyczajowych sposobów myślenia. Również to, co Ty nauczyłeś się robić, jest efektem Twojego przyzwyczajenia. Zaczynając od sposobu budzenia, poprzez sposób, w jaki chodzisz do pracy czy ulubiony rodzaj wypoczynku, jesteś jednostką zbudowaną z nawyków — osobą posługującą się schematami. Wszyscy tacy jesteśmy. Jaka jest Twoja ulubiona potrawa? Jaką drogą wracasz zazwyczaj do domu? Gdy ubierasz się rano, najpierw zakładasz górę czy dół? Naukowe badania psychologiczne ujawniły, że zachowanie człowieka prawie całkowicie składa się z przyzwyczajeń. Owe przyzwyczajenia lub wzorce są bardzo przydatne. Oprócz tego, że pozwalają wykonywać nam tak wiele rzeczy bez konieczności myślenia o nich, stanowią również podstawę tworzenia nowych zachowań i rozpoznawania sytuacji niezwykłych. Wady takich nawyków stają się widoczne dopiero wtedy, gdy chcemy je zmienić. Mężczyzna, który używał negatywnej strategii motywacji, sądził, że jest to naturalne i właściwe, gdyż do tego się przyzwyczaił. Nie wiedział, że coś innego jest możliwe. Biznesmen wiedział, że jego strategia nie nadawała się do określonych sytuacji, ale nie wiedział, jak to zmienić. Młoda sportsmenka wiedziała, że do wypracowania nowych zwyczajów musi wykorzystać stare. Wiedziała, że jeśli sobie wyobrazi siebie z nowymi nawykami, jej mózg w naturalny sposób zacznie tworzyć mentalne i fizyczne ścieżki. Z NLP jesteś w stanie zmieniać swoje myśli, emocje i zachowania, a także dodawać nowe, które staną się tak samo uporządkowane i regularne jak te stare — a w dodatku dużo przyjemniejsze.