Universum

Jest już prawdopodobnie jasne, że metodologia NLP opiera się na regułach, które różnią się znacznie od tradycyjnej psychologii. Podczas gdy tradycyjna psychologia kliniczna zajmuje się głównie opisywaniem trudności, kategoryzowaniem ich i wyszukiwaniem przyczyn w ujęciu historycznym, NLP jest zainteresowane tym, jak nasze myśli, czynności i odczucia współpracują w celu stworzenia naszych doświadczeń. NLP, którego podstawą są nowoczesne nauki: biologia, lingwistyka i informatyka, rozpoczyna od nowych zasad określających sposób działania umysłu lub mózgu. Te zasady nazywane są założeniami NLP (ang. The NLP Presuppositions). Gdyby spróbować podsumować wszystkie założenia w jednym zdaniu, brzmiałoby ono następująco: Ludzie pracują perfekcyjnie (schematycznie). Nasze konkretne myśli, działania oraz uczucia powodują stałe i określone rezultaty. Możemy z tych wyników się cieszyć lub smucić, gdyby jednak powtórzyć te same myśli, działania i uczucia, uzyskalibyśmy te same wyniki. Proces działa i to doskonale. Aby zmienić wyniki, musimy zmienić myśli, działania i uczucia, które je wywołały. Kiedy już zrozumiemy, jak utworzyć oraz utrzymać swe wewnętrzne myśli i uczucia, z łatwością będziemy mogli zmienić je na bardziej przydatne lub, gdy uznamy je za lepsze, będziemy również w stanie przekazać je innym. Założenia NLP są podstawą do robienia właśnie tego.

Ćwiczenia NLP to rodzaj eksperymentów myślowych, gimnastyki umysłu czy zabawy. Laboratorium lub boisko jest wewnątrz umysłu. Pomyśl o nich jak o szansie wypróbowania czegoś nowego, robienia rzeczy w nowy sposób i źródle dobrej zabawy. Oto kilka prostych ćwiczeń, które dadzą przedsmak tego, jak to działa. Czy jechałeś kiedykolwiek kolejką lub korzystałeś z innej podobnej atrakcji w parku rozrywki? Przez chwilę postaraj się przypomnieć sobie jedną konkretną przejażdżkę. Następnie wyobraź sobie, że jazdę tę obserwujesz z dość dużej odległości, na przykład siedząc na ławce w parku. Odległość ta pozwala Ci obserwować siebie jadącego w wagoniku. Zwróć uwagę na to, co czujesz, obserwując siebie z tej odległości. Następnie wsiądź do wagonika, tak byś mógł poczuć swoje dłonie na znajdującej się przed Tobą poręczy. Patrząc na tory, obserwuj przemykające widoki, poczuj wibrujący ruch pojazdu, usłysz odgłosy krzyków wokół. Zwróć uwagę na to, jak ponownie przeżywasz tę jazdę. Jazda w wagoniku kolejki, odczuwanie jego rzucających ruchów jest zupełnie innym doświadczeniem niż wyobrażanie siebie obserwującego tę jazdę z daleka. Te dwie zupełnie odmienne perspektywy mają różne schematy umysłowe. Przejażdżka kolejką jest angażująca i ekscytująca. W terminologii NLP nazywa się to asocjacją. Obserwowanie swojej jazdy z dystansu jest kojące i bezstronne. W terminologii NLP nazywa się to dysocjacją. Czytając tę publikację odkryjesz, że każde doświadczenie składa się z tych oraz wielu innych określonych schematów doświadczenia. Odkrycie owych różnic i ich zastosowanie jest podstawą metodologii NLP. Aby mieć z czegoś przyjemność, trzeba wziąć w tym aktywny udział tak fizycznie, jak i mentalnie, wkraczając w to doświadczenie i „wtapiając" się w nie. NLP pozwala nauczyć się takiego wchodzenia w wybranym miejscu i momencie. Z drugiej strony, każdy z nas ma również takie przeżycia, w których pewien obiektywizm, mentalny dystans byłby kojący i bardzo pomocny. Wychodząc poza doświadczenie i poza wzbudzane przez nie intensywne emocje, możemy w prosty sposób zmienić nasze postępowanie w takich sytuacjach na bardziej zaradne i kreatywne. Właśnie taka umiejętność świadomego wykorzystania tych systemów reprezentacji rzeczywistości jest jednym z celów tej publikacji. Zastanówmy się przez chwilę nad następującym problemem. Gdyby tak człowiek mógł brać aktywny udział we wszystkich wspaniałych przeżyciach, jakich doświadczył w życiu, oraz zdystansować się, odizolować od wszystkich nieprzyjemnych wspomnień i wyjść poza nie, uzyskałby emocje pochodzące ze wszystkich swoich pozytywnych doświadczeń oraz pewien dystans do własnych błędów. Zastanów się, jak wpłynęłoby to na jakość życia. Jeśli potrafisz sobie uświadomić, jak potężnym i pozytywnym byłoby to narzędziem, zaczynasz rozumieć, co ma do zaoferowania NLP. Zanim przejdziemy do kolejnego eksperymentu myślowego, przez minutę lub dwie spróbuj oczyścić swój umysł ze spraw bieżących. Najprościej zrobić to, rozluźniając wszystkie części ciała. Wyszukaj wszystkie obszary napięcia i postaraj się je rozluźnić lub przed rozluźnieniem najpierw napnij je mocniej. Wyszukaj wszystkie napięte miejsca i rozluźniaj je, najpierw naprężając jeszcze mocniej, a następnie pozwalając im odpocząć. Teraz pomyśl o bardzo przyjemnym doświadczeniu, konkretnym i miłym momencie swego życia — o czymś, o czym z przyjemnością teraz byś sobie przypomniał. Gdy już wyobrazisz sobie tę sytuację, zaobserwuj, jak się czujesz. Następnie pozwól, by to doświadczenie przybliżyło się do Ciebie, stało się większe, jaśniejsze i barwniejsze. Ponownie zwróć uwagę na towarzyszące Ci odczucia. Czy uległy zmianie, na przykład stając się intensywniejsze? Teraz pozwól, by to samo doświadczenie oddaliło się od Ciebie, i obserwuj je „wewnętrznym okiem umysłu". Zmniejsza się, staje mniej wyraźne, aż do momentu, gdy zmaleje do rozmiaru znaczka pocztowego. Zwróć uwagę na towarzyszące Ci teraz odczucia. Po ukończeniu tej części ćwiczenia pozwól, by obraz przeżycia powrócił do swego pierwotnego rozmiaru. W przypadku większości ludzi ich przyjemne odczucia stają się zauważalnie silniejsze wraz z przybliżaniem się wyobrażenia doświadczenia oraz znacznie słabsze, gdy jest ono oddalone. To, jak i dlaczego tak się dzieje, jest podstawowym elementem NLP i omówimy go szczegółowo w dalszych częściach tej publikacji. Teraz chcemy coś podkreślić. Większość osób nie ma pojęcia, że można tak łatwo wpływać na sposób, w jaki myślą i odczuwają, zwłaszcza przy zastosowaniu tak prostego procesu jak zmiana właściwości swojej umysłowej reprezentacji. Potrafią wyobrazić sobie zmianę ubrania, samochodu, nawet pracy i miasta, w którym mieszkają, ale większości nigdy nawet przez myśl by nie przeszło, żeby świadomie zmieniać umysł. Aby pozytywne wspomnienia stały się bardziej intensywne, wystarczy je wprowadzić w pole świadomości. Aby trudne wspomnienia były mniej intensywne, można je odsunąć od siebie na pewien dystans. Jesteś w stanie tak samo postąpić z każdym aspektem własnego życia. Jeżeli masz męczący problem, posiadasz również zdolność umysłowego i (lub) świadomego odsunięcia go daleko poza siebie. Z dystansu uzyskuje się więcej mentalnej „przestrzeni". Można wówczas się odprężyć i wszystko przemyśleć z jaśniejszym umysłem. Odprężasz się i jaśniej myślisz, patrząc z tej nowej perspektywy. Prawie wszyscy potrafią wymyślić więcej i wpaść na lepsze rozwiązania przy neutralnych emocjach, niż czując się w pułapce lub pod presją. W przypadku jakiegoś pozytywnego przeżycia, gdy na przykład będziesz chciał coś w życiu zdobyć lub osiągnąć, wystarczy przybliżyć to wyobrażenie, aby stało się bardziej wyrazistą i zajmującą częścią życia. Prawie wszystkie techniki wizualizacji często podkreślają znaczenie pielęgnowania swoich marzeń i celów w umyśle. NLP daje zdolność wykonywania tego w szybki i prosty sposób. A były to tylko dwa przykłady. Nauczyłeś się tylko dwóch sposobów, w jaki mózg „koduje" doznania. Poznałeś parę podstawowych elementów NLP, które mogą zmienić Twoje życie. Niektórzy w tym miejscu zatrzymają się, pytając: „Nie umiem tak dobrze wszystkiego sobie wyobrazić. Czy będę mógł używać NLP?". Odpowiedź brzmi tak. NLP wykorzystuje wszystkie pięć zmysłów: wzrok, słuch, dotyk, smak i węch. Przeprowadzone ponad dekadę temu badania NLP odkryły, że u większości ludzi jeden z pięciu zmysłów jest rozwinięty bardziej od reszty. Być może na przykład zawsze uwielbiałeś rysować, fotografować lub układać piękne rzeczy. W takim przypadku tworzenie w wyobraźni umysłowych obrazów i wizualizacja prawdopodobnie nie sprawiają Ci żadnych kłopotów. A może kochasz książki, słowa, rozmowy lub muzykę, a także jesteś bardziej wrażliwy na to, co mówią ludzie, oraz na ich ton głosu. W takim przypadku bardziej naturalne będzie dla Ciebie korzystanie z ucha, a nie oka umysłu. Urodzeni sportowcy są zazwyczaj bardziej świadomi swoich ruchów i napinania się mięśni. Być może też, gdy wchodzisz do pokoju, odczuwasz silne emocje dotyczące siedzących tam ludzi. To wskazuje na to, że w Twoim przypadku bardziej niż inne zmysły rozwinięty jest zmysł dotyku, kinestetyczny. Czytając tę publikację, łatwo zauważyć, że różne ćwiczenia kładą nacisk na różne zmysły. Jest to celowe. Po pierwsze, tę publikację będą czytać różne osoby z rozmaicie rozwiniętymi zmysłami, a przecież chcemy zaoferować coś, co „wydaje się naturalne" dla każdego stylu rozumowania i rozumienia. Po drugie, ważne jest, by nauczyć się dostrzegać i rozwijać każdy ze zmysłów, aby mieć jeszcze lepszy dostęp do wszystkich „wewnętrznych zasobów". Skupmy się teraz na języku będącym kamieniem węgielnym programowania neurolingwistycznego, które jako jedyne wykorzystuje zmysł słuchu. W prawie każdej rozmowie słyszy się, jak ludzie używają zwrotów: „Nie martw się" lub „Nie myśl o tym". Zastanówmy się chwilę nad tym. Gdyby ktoś Ci powiedział: „Nie myśl o tym dużym czarnym niedźwiedziu", co natychmiast stałoby się w Twoim umyśle? Wbrew temu, co usłyszałeś, zacząłbyś o nim myśleć. Tak samo jest, gdy ktoś Ci powie: „Nie myśl o tym kłopocie". Nasz mózg po prostu nie wie, jak wyrażać negatywne pojęcia. Aby wiedzieć, o czym ma nie myśleć, mózg musi najpierw pomyśleć o tym. Wszyscy znają menedżerów i rodziców, którzy chcąc pomóc, mówią, czego nie robić. W ten sposób bezwiednie kierują uwagę w dokładnie tym kierunku, którego nie chcieli wskazać. Oto kilka przykładów: „Nie przejmuj się humorami klienta", „Nie panikuj", „Nie uważam, że jesteś głupi" i „Nawet nie myśl o tym, że zostaniesz zwolniony". Również większość z nas używa negatywnych wypowiedzi. Mówimy: „Nie będę o tym myślał" i to robimy. Inne dobrze znane przykłady to: „Więcej już tego nie zrobię", „Nie denerwuj mnie" i „Nie jedz słodyczy przed spaniem". Mamy zwyczaj myślenia o tym, czego nie chcemy zrobić, po czym często to robimy. Programowanie w nazwie „programowanie neurolingwistyczne" oznacza, że możemy zmieniać nasze aktualne myśli, czyli programy, na takie, które chcielibyśmy mieć. W przypadku negatywnego formułowania wypowiedzi możemy negatywne myśli wyrażać w formie pozytywnej. Zamiast mówić, czego nie chcemy, możemy powiedzieć, co chcemy. Warto spróbować. Pomyśl teraz o negatywnej wypowiedzi, którą stosowałeś wobec siebie, i poeksperymentuj z przemianą jej w wypowiedź pozytywną. Zamiast na przykład wmawiania sobie, że nie trzeba się martwić, spróbuj powiedzieć sobie, że masz korzystać z okazji. Możesz też zastanowić się: „Jak najlepiej przygotować się do tego wyzwania?" lub „Jak chciałbym się czuć?". To nie tylko poprawia humor, ale faktycznie zmienia orientację mózgu i przygotowuje do osiągania tego, co się chce, poprzez skupianie myśli na pozytywnych rzeczach, których pragniemy. Wystarczy zastosować tylko przedstawione w tej części trzy szybkie i proste pojęcia NLP, by zauważyć, że dzięki NLP można wprowadzić do swojego życia większą liczbę pozytywnych i zwycięskich zachowań. Po pierwsze, pragnienia i myśli należy wyrażać w pozytywnych sformułowaniach. Po drugie, należy zwiększyć umysłową wyrazistość tego, co chce się osiągnąć, aby stało się to bardziej atrakcyjne dla Ciebie. Po trzecie, należy wziąć czynny udział w tych prowadzących do sukcesu zachowaniach oraz świadomie je powtarzać, aby okazały się czymś naturalnym. Ten program jest głównym elementem NLP. Takie praktyczne podejście do zmiany w NLP jest główną metodą prowadzącą do transformacji osobistej.