Universum

1. Wyobraź sobie kłopotliwą sytuację. Przywołaj wspomnienie innego, nieco problematycznego zdarzenia lub codziennej trudności. Im częściej takie zdarzenie i towarzyszące mu emocje będą występować, tym szybciej wpłyną na Twoje życie zmiany NLP. Jeśli negatywne emocje z pierwszego ćwiczenia nie znikły lub nie zmieniły się tak, jakbyś sobie tego życzył, skorzystaj ponownie z tej sytuacji. 2. Obejrzyj siebie na zdjęciu. Szybko „przewiń" film ze wspomnienia tego zdarzenia, ale tym razem wybierz jeden moment, czyli swoistą klatkę filmową, która według Ciebie najlepiej symbolizuje całe przeżycie. Patrząc na ten obraz, przyjrzyj się, czy widzisz młodszego siebie w taki sposób, jakbyś patrzył na swoje zdjęcie z tego zdarzenia. Jeśli tak nie jest, zacznij po prostu cofać się w wyobraźni, co pozwoli widzieć coraz większą część sceny, aż zobaczysz się tak, jak wyglądałeś w tamtym momencie. Patrz na wszystko z punktu widzenia obserwatora. 3. Dodaj ramkę. Mając już obraz w pamięci, zastanów się nad tym, w jakiej ramce umieścić to zdjęcie. W kwadratowej czy okrągłej, a może owalnej? Jak szeroka powinna być ta ramka i jakiego koloru? Być może wolałbyś nowoczesną ramkę ze stali, a może staromodnie złotą z dekoracjami i gołąbkami. Po wybraniu ramki dodaj oświetlenie punktowe. 4. Zmień je w obraz lub fotografię. Jak przekształcić ten obraz w coś bardziej artystycznego? Wystarczy wyobrazić go sobie jako artystyczną fotografię wykonaną przez Ansela Adamsa lub obraz w stylu znanego malarza, Renoira lub Van Gogha. Następnie weź swoje oprawione w ramkę przeżycie i umieść między innymi obrazami w prywatnej galerii swojego umysłu. 5. Sprawdź rezultat. Przez chwilę oczyszczaj swój umysł. Oddychaj głęboko. Teraz pomyśl o tym zdarzeniu, które Cię niepokoiło. Twoje odczucia uległy prawdopodobnie zmianie. Jeśli nie, powtórz to ćwiczenie, stosując inną ramkę i inny styl malarstwa lub fotografii, aż znajdziesz ten, który satysfakcjonująco zmieni Twoje emocje. Niektórzy chcą natychmiast wiedzieć, jaka jest trwałość tych zmian. Sprawdź to teraz. Sprawdź za godzinę. Zanotuj sobie w notesie lub kalendarzu i sprawdź za tydzień lub za miesiąc. Odkryjesz, że Twój sposób myślenia pozostanie zmieniony, ponieważ do zmiany zastosowałeś tę samą metodę, przy której użyciu mózg koduje informacje. I w każdej chwili możesz zadecydować o jej dalszej zmianie. Zauważ, że zmiana ta nie została wymuszona. Nie powtarzałeś tygodniami mantry afirmującej. Nie próbowałeś wykorzystywać silnej woli. W zamian użyłeś mózgu w sposób, w który należy go używać. Zaczynasz poznawać pierwsze z kodów umysłowych NLP, elementy, które tworzą nasze myśli, emocje, działania i przekonania. To, co zmieniłeś, było tylko pomniejszym rozczarowaniem, ale jeszcze kilka minut temu myślenie o tym zdarzeniu powodowało, że czułeś się źle. Teraz zostało trwale przekształcone. W przyszłości zawsze, gdy je sobie przypomnisz, w sposób naturalny i automatyczny poczujesz się bardziej zaradny. Poznałeś szybką technikę przekształcania negatywnego wspomnienia w takie, które nie będzie więcej przeszkadzać. Podobnie jak w przypadku poprzedniego ćwiczenia, opisane instrukcje zastosuj do różnych wspomnień. Poeksperymentuj z różnymi ramkami i stylami sztuki. Ludzie od zawsze umieli zmieniać swe wewnętrzne obrazy i dźwięki, upiększając je i łącząc z innymi wspomnieniami. Jednak do czasów NLP nikt nie wiedział, jak systematycznie korzystać z tej umiejętności do polepszenia nastroju, sposobu myślenia oraz podnoszenia jakości życia. Gdy następnym razem zacznie Cię niepokoić jakieś zdarzenie lub stare wspomnienie, spróbuj spojrzeć na nie z nowej perspektywy. Zrób to, podejmując świadome czynności mające na celu zmianę sposobu, w jaki nieświadomie o nim myślisz. Obejrzenie tego wspomnienia jak filmu ze skoczną muzyką, włożenie go w ramki lub przekształcenie w obraz czy zdjęcie pozwoli rzucić na nie nowe, bardziej korzystne światło. Dzięki NLP potrafisz zrobić to samo ze wszystkimi problemami, wykorzystując umysł w kreatywny sposób, aby odnieść sukces we wszystkich dziedzinach życia.

Pierwsze założenie NLP brzmi: mapa to nie terytorium. To zdanie zostało wypowiedziane przez polskiego matematyka, Alfreda Korzybskiego. Zawsze podkreślał, że mapa drogowa lub menu w restauracji może pomóc w znalezieniu drogi w mieście lub wyborze dania. Różnią się one jednak całkowicie od obranej trasy lub przyniesionej do stołu potrawy. Realizację tej zasady można codziennie obserwować w działaniu, w czasie gdy ludzie jadą do pracy. Każdy z kierowców kiedyś, parę miesięcy lub nawet wiele lat temu, przejrzał mapę, wypróbował kilka różnych tras, po czym wybrał najlepszą drogę z domu do pracy i z powrotem. Od tego czasu większość z tych kierowców jeździ codziennie tą samą trasą. W tym czasie zbudowano nowe przecznice lub dojazdy. Jeśli kierowca nie poświęcił czasu na aktualizację swojej mapy umysłowej, między jego mapą a rzeczywistym terenem z konieczności powstaną pewne różnice. Nie będzie to miało wielkiego znaczenia aż do dnia, gdy na jego trasie do pracy rozpoczną się roboty drogowe. Samochody zaczną się wycofywać, gdyż kierowcy ze starszymi mapami zostaną wybudzeni ze swego umysłowego uśpienia i odkryją, że mają tylko kilka tras, i zupełnie nie znają innych. Tymczasem kierowcy z nowszymi i bardziej kompletnymi mapami, które pokazują więcej tras, skręcili już w poprzednią przecznicę i są właśnie w drodze do pracy. Najlepszym sposobem, by docenić wartość tego założenia, jest bezpośrednie jego doświadczenie. W tym celu przez kilka minut wykonuj poniższe ćwiczenie. Pamiętaj, że im pełniejszą uwagę mu poświęcisz, tym dokładniejsze będą wyniki. Każdy przeżył w życiu parę rozczarowań, czyli doświadczeń, które po pewnym czasie okazały się nie być tak złotym interesem, za jaki się je na początku uważało. Ludzie często mówią, że zmieniają się wraz z upływem czasu, ale to nie czas jest czynnikiem decydującym. Zmienia ich sposób, w jaki pamiętali dane wydarzenie. Po ukończeniu ćwiczenia Muzyka filmowa kod umysłowy, lub inaczej Twoja mapa dla takiego przeżycia, ulegnie zmianie, ponieważ przekształcisz go celowo. Umiejętność wprowadzania takich poprawek pozwala nie czekać na zmianę swych uczuć. Można je zmienić od zaraz. ĆWICZENIE 1. MUZYKA FILMOWA W tym ćwiczeniu poznasz sposób zmiany niemiłych wspomnień. Tę technikę najlepiej stosować do codziennych problemów o niskiej lub średniej intensywności. 1. Obejrzyj film o stwarzającej problem sytuacji. Zacznij myśleć o codziennym problemie. Przypomnij sobie na przykład chwile, gdy byłeś rozczarowany lub zawstydzony. Momenty, gdy nie czułeś się zbyt dobrze. Wybierz konkretną i prawdziwą sytuację z przeszłości. Myśląc o tym określonym zdarzeniu, zwróć uwagę na obrazy i dźwięki, które pojawiają się w Twej głowie, i obejrzyj film z rozgrywającego się przed Tobą zdarzenia. Na koniec odnotuj swoje odczucia. 2. Wybierz muzykę przewodnią. Teraz wybierz jakąś „muzykę przewodnią". Ma ona nie pasować do odczuć, jakie wywołał w Tobie obejrzany przed chwilą film. Twoje wspomnienie jest prawdopodobnie poważne i trudne. Dlatego wybierz coś lekkiego i skocznego jak muzyka cyrkowa lub podkład muzyczny do filmu rysunkowego. Niektórzy wolą szybką muzykę taneczną, inni nadmiernie dramatyczną muzykę klasyczną lub operową, jak uwertura do opery „Wilhelm Tell" — znana bardziej jako muzyka przewodnia ze starego serialu radiowego i telewizyjnego „Samotny włóczęga". 3. Powtórz film z muzyką. Po wybraniu muzyki pozwól, by zagrała głośno i wyraźnie w myślach, gdy zaczniesz ponownie oglądać swój film. Niech gra do samego końca. 4. Sprawdź rezultat. Teraz ponownie przewiń film do początku. Odtwórz go bez muzyki i odnotuj swoją reakcję. Czy Twoje odczucia uległy zmianie? Dla wielu osób oglądane w ten sposób zdarzenie staje się absurdalne lub humorystyczne. W przypadku innych zmniejszają się bardzo lub przynajmniej neutralizują nieprzyjemne odczucia. Jeśli uważasz, że te odczucia nie są jeszcze satysfakcjonujące, spróbuj zastosować inny rodzaj muzyki przewodniej do filmu, aż znajdziesz melodię, która w Twoim przypadku zadziała. Ten rodzaj zmiany jest dowodem, że mapa to nie terytorium. Właśnie zmieniłeś jedną ze swoich umysłowych map, aktualizując ją i oferując nowe trasy zastępcze. Ta zmiana demonstruje również inne założenie NLP: doświadczenie ma strukturę. Przed ćwiczeniem struktura lub wzorzec twojego wspomnienia zawierały poważną i pełną negatywnych emocji scenę. Dodanie niepasującej muzyki filmowej tak bardzo zmieniło pierwotną strukturę przeżycia, że musiały się zmienić także odczucia. Zanim przejdziemy do następnego ćwiczenia, wykonaj ćwiczenie 1., stosując przynajmniej trzy inne typy nieprzyjemnych przeżyć. Poeksperymentuj z różnymi rodzajami muzyki przewodniej, aby dowiedzieć się, które najlepiej sprawdzają się w Twoim przypadku w zależności od rodzaju doświadczenia. Teraz przez chwilę przywołaj ponownie jedno z tych zmienionych wspomnień. Odkryjesz, że daje ono inne, bardziej twórcze emocje. Zauważ, że z tymi nowymi emocjami zaczynasz spontanicznie myśleć o rzeczach, które mógłbyś powiedzieć lub zrobić w razie, gdyby taka sytuacja się powtórzyła. To nowe odczucie jest często potężną metodą uwolnienia twojej kreatywności w trudnej sytuacji.

• Mapa to nie terytorium. Nasze umysłowe mapy świata nie są tym światem. Reagujemy raczej na nie, a nie na otaczający nas świat. Dużo prościej jest zaktualizować takie mapy rzeczywistości, zwłaszcza uczucia i sposoby interpretacji, niż zmienić świat. • Doświadczenie ma strukturę. Nasze myśli i wspomnienia mają własny wzorzec. Zmiana tego wzorca lub struktury powoduje, że automatycznie ulega zmianie także nasze doświadczenie. W ten sposób możemy neutralizować nieprzyjemne wspomnienia i wzbogacać te, które będą nam służyć. • Jeśli jedna osoba potrafi coś zrobić — każdy może się tego nauczyć. Możemy przestudiować umysłową mapę osoby, której wszystko się udaje, po czym uczynić ją naszą własną. Bardzo wiele osób uważa, że pewne rzeczy są niemożliwe do wykonania, bez podjęcia jakiejkolwiek próby wyjścia z problemowej sytuacji. Trzeba sobie wyobrazić, że wszystko jest możliwe. Jeśli istnieje jakieś fizyczne lub środowiskowe ograniczenie, świat przeżyć powiadomi Cię o tym. • Umysł i ciało są częścią tego samego systemu. Nasze myśli wpływają między innymi na napięcie mięśniowe, oddech lub emocje, a te z kolei oddziałują na nasze myśli. Kiedy nauczymy się je zmieniać, będziemy również potrafili kształtować inne rzeczy. • Ludzie mają wszelkie niezbędne zasoby, jakich potrzebują. Umysłowe reprezentacje, wewnętrzne głosy, doznania i uczucia to podstawowe klocki składające się na całość naszych mentalnych i fizycznych zasobów. Można je wykorzystywać do budowania dowolnych pożądanych myśli, odczuć lub umiejętności, po czym umieścić je w naszym życiu tam, gdzie chcemy, lub tam, gdzie są nam najbardziej potrzebne. • Nie można się NIE porozumiewać. Ludzie komunikują się cały czas, przynajmniej niewerbalnie, i słowa są często najmniej ważną częścią przekazu. Westchnienie, uśmiech i spojrzenie to wszystko porozumiewanie się. Nawet nasze myśli to sposób komunikacji z nami samymi i są one ujawniane innym poprzez nasze oczy, ton głosu, postawę i ruchy ciała. • Sensem przekazu jest odpowiedź, którą się otrzymuje. Inni odbierają to, co mówimy i robimy, poprzez swą umysłową mapę świata. Sytuacja, w której ktoś słyszy coś innego od tego, co mieliśmy na myśli, pozwala zauważyć, że komunikacja to raczej to, co zostało odebrane. Należy zwracać uwagę, jak odbierany jest nasz przekaz. Dzięki temu następnym razem będzie można go dostosować, aby był bardziej zrozumiały. • W każdym zachowaniu kryje się jakaś dobra intencja. Każde zachowanie, nawet to najbardziej raniące, krzywdzące czy bezmyślne, ma u swego źródła pozytywny cel. Krzyk, aby zostać zauważonym. Bicie, by odeprzeć niebezpieczeństwo. Ukrywanie się, by poczuć się bezpiecznie. Zamiast usprawiedliwiać lub potępiać takie czyny, możemy je oddzielić od pozytywnych intencji danej osoby, aby można było znaleźć nowe, lepsze i bardziej konstruktywne sposoby na uzyskanie tego samego rezultatu. • Ludzie zawsze dokonują najlepszego wyboru spośród dostępnych im opcji. Każdy z nas ma swoją niepowtarzalną osobistą historię. Ona pozwala nam poznać, co i jak robić, czego i jak chcieć, co i jak cenić, czego i jak się uczyć. To nasze doświadczenie. W oparciu o tę bazę doświadczeń musimy dokonywać wszystkich wyborów; to znaczy dopóki w naszej bazie nie znajdą się nowe i lepsze doświadczenia. • Jeśli to, co robisz, nie działa — zrób coś innego. Zrób cokolwiek innego. Jeśli będziesz ciągle robił to samo, zawsze będziesz to samo otrzymywać. Jeśli chcesz czegoś nowego, zrób coś nowego. Zwłaszcza przy tak dużej liczbie możliwości. Gdy człowiek uczy się czegoś nowego, ma silną pokusę, by przekształcić to w coś, co już zna. Gdyby NLP było tylko nazwą czegoś już znanego, łatwiej byłoby wyjaśnić jego założenia i nie byłoby potrzeby poznawania niczego nowego. Jednak NLP jest czymś nowym. Nowym sposobem patrzenia na ten sam umysł i zachowanie człowieka. NLP zadaje nowe pytania, które stymulują nowe odpowiedzi. NLP zaczyna od nowych założeń, które tworzą nowe możliwości. Aby efektywnie badać wzorce ludzkiej doskonałości, przyjmuje się, że założenia NLP są prawdziwe — nie dlatego, że zostały udowodnione, ale dlatego, że mając je w pamięci, otrzymuje się znacznie więcej wolności wyboru i możliwości. Każde założenie zostanie omówione bardziej szczegółowo w kolejnych częściach. Teraz przyjrzyjmy się, jak zastosowanie kilku z nich może doprowadzić do nowych i wyczerpujących sposobów tworzenia zmiany.