Universum

Wpływ pozytywnego nastawienia

Większość z nas sądzi, że wie, jak ważne jest pozytywne nastawienie — hart umysłowy, który pozwala przetrwać trudne czasy. Większość z nas nigdy nie będzie musiała wystawiać go na próbę tak, jak musiał zrobić to trener NLP Com-prehensive, Gary Faris dwanaście lat temu.
Gary postanowił pobiegać po seminarium NLP w Santa Cruz w Kalifornii. Ten trzydziestoośmiolatek trenował, aby wziąć udział w biegu na ćwierć mili dla seniorów. Tego dnia zdecydował się pobiec brukowaną drogą wiejską wśród pól soczystych zielonych karczochów. Nagle „znikąd" pojawiła się ciężarówka pędząca ponad sześćdziesiąt mil na godzinę. Kierowca nie widział go, ponieważ na drodze było niewielkie wzniesienie. Próbował zahamować, ale ciężarówka nadal jechała bardzo szybko, gdy uderzyła Gary'ego, odrzucając go 40 metrów w pole.
Z początku lekarze nie byli pewni, czy w ogóle przeżyje. Przeprowadzili pierwsze dwie z sześciu operacji, których ostatecznie potrzebował Gary. Gdy niebezpieczeństwo już minęło, odwiedziło go kilku lekarzy z oddziału intensywnej terapii. Powiedzieli mu, że żyje tylko dlatego, że cieszył się doskonałą kondycją fizyczną. Poinformowali go też, że nigdy nie będzie normalnie chodzić, nigdy nie będzie nawet truchtać, nie wspominając o bieganiu.
Przez następne dwa lata Gary uczestniczył w rehabilitacji sportowej. Odbudował swoje uszkodzone ciało, przezwyciężając niewiarygodne cierpienie fizyczne, a także wątpliwości lekarzy. Dziś Gary regularnie biega i trenuje, często biorąc udział w zawodach.
Co się stało? Gdyby był tam dr Bernie Siegel, autor książki Miłość, medycyna i cuda, zauważyłby, że lekarze używali po prostu najlepszych danych statystycznych, jakie posiadali. Gdy Gary'ego wniesiono na noszach do izby przyjęć, nie wiedzieli, że okaże się wyjątkowym pacjentem.
Gary to ktoś, kto wykorzystał NLP, aby przezwyciężyć zagrażającą życiu kontuzję. Czytałeś już o tym, jak wykorzystać NLP, aby poznać tajemnice mistrzów świata — jak znaleźć cechy, które umożliwiają im odnoszenie tylu sukcesów, a następnie nauczyć innych, jak można wyrobić w sobie takie cechy. Gary zastosował te same zasady, aby odbudować swoje ciało, umysł i ducha.
Jako sportowiec Gary zawsze interesował się sprawnością. Po wypadku miał jednak nową, bardzo osobistą i bardzo przekonującą motywację, aby analizować zagadnienia związane z rehabilitacją pourazową. Zamiast skarżyć się na niesprawiedliwość losu albo sporządzać listę osób, którym mógłby wytoczyć proces, bądź też zastanawiać się, jakie mógłby dostać odszkodowanie za niepełnosprawność, Gary zdecydował się znaleźć podstawowe cechy charakteryzujące sportowców, którym z powodzeniem udało się przejść rehabilitację. Pomyślał, że podobne rzeczy przytrafiały się innym ludziom. Co takiego wówczas robili? A zwłaszcza co robili ci, którzy wracali do pełnej formy? Gary jak nigdy pamiętał założenie NLP: jeżeli jedna osoba może coś zrobić, każdy może się tego nauczyć. A on był zdeterminowany, aby się nauczyć.
Nawet, gdy uczestniczył w sesjach bolesnej fizjoterapii, rozmawiał z osobami znajdującymi się w takim samym trudnym położeniu. Czytał o sławnych sportowcach i o tym, czego dokonywali. Szukał drugiego dna w ich historiach, starając się analizować źródła ich motywacji. Jego żmudne starania opłaciły się po wielokroć. Gary odnalazł ostatecznie sześć charakterystycznych wzorców umysłowych stosowanych przez wszystkich sportowców, których rehabilitacja zakończyła się powodzeniem, a następnie sam zaczął je wykorzystywać.
Gdy Gary podzielił się swoimi obserwacjami ze specjalistami ds. rehabilitacji sportowej, odwdzięczyli mu się naprawdę pozytywnym przyjęciem. W końcu jego badania zostały opublikowane w profesjonalnych czasopismach. Gdy poinformował o swoich odkryciach kolegów zajmujących się NLP, był zaskoczony (i zachwycony) liczbą wizyt, listów i rozmów, których stały się one przyczyną. Gdy inni wykorzystali wnioski Gary'ego we współpracy z klientami biznesowymi, specjalistami ds. ochrony zdrowia, a nawet uczniami szkół podstawowych, odkryli, że wspomniane sześć wzorców umysłowych nadawało się do stosowania w bardzo zróżnicowanych dziedzinach takich, jak wychowywanie dzieci, skok o tyczce czy polityka. Owe sześć wzorców umysłowych okazało się podstawową charakterystyką każdego przypadku pozytywnego nastawienia. Niezależnie od tego, czy analizowano zachowanie sportowców, przedsiębiorców czy menedżerów, okazywało się, że im solidniejsze podstawy miało ich pozytywne nastawienie, tym częściej wykorzystywali te sześć elementów. Jack Schwager, autor uznanego bestsellera Nowi czarodzieje rynku, sądził, iż są one tak istotne, że wymienił je jako kluczowe cechy charakteryzujące odnoszącego sukcesy inwestora giełdowego.

 W ostatnich postach przedstawiłem kilka użytecznych procesów umożliwiających budowanie szacunku do siebie i osiąganie pozytywnej wiary w siebie. Oto czego się dowiedziałeś:
• Wiara w siebie wynika po prostu z Twoich wyobrażeń, które możesz zmieniać — ich treść wpływa na to, czy emocje są pozytywne, czy negatywne, submodalności zaś mają wpływ na ich intensywność.
• Potężnym narzędziem umożliwiającym budowanie silnej wiary w siebie jest przyjmowanie pozycji innego i doświadczanie, jak to jest być kimś, kto Cię kocha i docenia, tak by takie doświadczenia wpływały na Twoją wiarę w siebie.
• Swish Patern jest sposobem tworzenia pozytywnej wiary w siebie oraz metodą umożliwiającą wymyślanie nowych, twórczych zachowań w szczególnie kłopotliwych sytuacjach.
• Możesz chronić swoją wiarę w siebie, jeśli nauczysz się, jak w sposób zrównoważony wykorzystywać krytykę — dzięki temu będziesz mógł wysłuchać krytyki, obiektywnie ją ocenić i zdecydować, jak chcesz na nią odpowiedzieć.
Wiara w siebie nie jest czymś, z czym się rodzisz, albo czymś, co Ci się po prostu przytrafia. Odgrywasz aktywną rolę w tworzeniu i utrzymywaniu wiary w siebie, tak byś zawsze mógł osiągać najlepsze rezultaty.

Gdybyś nie dysponował oferowaną przez NLP strategią zrównoważonego reagowania na krytykę, mógłbyś traktować krytykę tak, jakby stawiała Cię w sytuacji bez wyjścia. Jeżeli będziesz zmuszony przyjmować postawę obronną zawsze wtedy, gdy będziesz krytykowany, nie dostrzeżesz żadnych użytecznych informacji, które mogą być ukryte w słowach krytyki.
Każde zachowanie jest użyteczne w jakimś kontekście. To bardzo ważne założenie NLP oznacza, że nawet krytyka ma wartość. W rzeczywistości każda krytyka zawiera przydatne informacje. Jeżeli zastosowałeś strategię zrównoważonego reagowania na krytykę i nie przyjąłeś postawy obronnej, gdy ktoś skrytykował Twoje przekonania, wartości lub zachowanie, będziesz w stanie uważnie wsłuchać się we wszystko, co zostało powiedziane, obiektywnie to ocenić i wykorzystać do swoich celów wszystko, czego się nauczysz.
Jeżeli krytyka okaże się trafna, a Tobie uda się zachować obiektywizm, możesz odpowiedzieć, w sposób zrównoważony, zgadzając się z rozmówcą: „Rozumiem, co masz na myśli". Twoja zgoda nie musi jednak oznaczać, że zamierzasz cokolwiek w sobie zmieniać. Możesz się zmienić, ale wcale nie musisz. Wybór należy do Ciebie. Nauczyłeś się po prostu, że możesz nawiązać nić porozumienia z rozmówcą, a zawsze gdy będziesz się z nim komunikować, możesz podkreślać Wasze dążenie do zgody.
Jeżeli zauważysz, że po prostu nie jesteś w stanie zrozumieć, o czym mówi druga osoba, możesz spokojnie powiedzieć: „Jeszcze nie do końca rozumiem, o co panu chodzi — czy mógłby pan podać nieco więcej konkretów?". Jeżeli poprosisz o obiektywne, bardziej szczegółowe informacje, zwiększysz szansę na to, że dowiesz się znacznie więcej zarówno o rozmówcy, jak i o sobie. Możesz po prostu porównać wszystko to, co mówi Ci druga osoba, z własnym doświadczeniem, i odkryć, gdzie dokładnie zgadzacie się, a gdzie macie odmienne zdanie.
Jeśli jednak nie zgadzasz się z rozmówcą, możesz równie dobrze wyrazić swoje zdanie, w sposób obiektywny mówiąc: „Wie pan, mam na ten temat inne zdanie". Dowiesz się również, że Wasze sposoby widzenia świata znacząco się różnią, jeśli chodzi o pewne kwestie. Dzięki tym informacjom w przyszłości będziesz lepiej przygotowany do nawiązywania z tą osobą komunikacji w formie, która będzie jej bardziej odpowiadać. Tak właśnie komunikuje się osoba o silnej wierze w siebie.

Tom nie zdał sobie jednak sprawy z tego, że zmieniając sposób myślenia o reakcji na krytykę w tym konkretnym przypadku, przeprogramował swój umysł tak, aby również w przyszłości, gdy tylko zostanie przez kogoś skrytykowany, cofnąć się, ocenić słuszność krytyki, pomyśleć o właściwej odpowiedzi, przekazać ją i zastanowić się, w jaki sposób można wykorzystać wszelkie użyteczne informacje zwrotne. Możesz przeprogramować swój umysł tak jak Tom, wykonując opisane poniżej ćwiczenie.

ĆWICZENIE 37. ZRÓWNOWAŻONA REAKCJA NA KRYTYKĘ

1. Krytyka. Zacznij od przypomnienia sobie ostatniej sytuacji, w której źle zareagowałeś na krytykę — gdy nie byłeś zadowolony z tego, jak na nią odpowiedziałeś. Wybierz umiarkowaną krytykę, aby łatwiej Ci było wykonać niniejsze ćwiczenie. Cofnij się do chwili, która miała miejsce zaraz przez rozpoczęciem przykrego doświadczenia.
2. Pozycja obserwatora. Zobacz siebie w sytuacji, w której za chwilę zostaniesz przez kogoś skrytykowany, a gdy tylko „inny Ty" rozpozna czyjeś słowa jako krytykę, zobacz, jak ten „drugi Ty" zdysocjuje się od zdarzenia. Gdy ów „drugi Ty" zacznie przyjmować krytykę, możesz wyobrazić sobie, jak wychodzi z ciała lub czuje się chroniony przez otaczającą go tarczę z pleksiglasu. Pomocne może okazać się zobaczenie słów krytyki napisanych drukowanymi literami w komiksowym „dymku".
3. Film o krytyce. Zobacz, jak „drugi Ty" kręci szczegółowy film przedstawiający znaczenie krytyki, tak by mógł zrozumieć, o co w niej chodzi. Jeżeli ów „drugi Ty" nie ma dość informacji, aby zrobić zrozumiały film, zobacz, jak prosi krytykującego o nie, dopóki dokładnie nie zrozumie, co ma on do powiedzenia.
4. Film o Twoim doświadczeniu. Teraz, gdy ów „drugi Ty" poznał już punkt widzenia krytykującego i zrozumiał, jak on postrzega całą sytuację, zobacz, jak „drugi Ty" kręci film o tym, co Ty pamiętasz z tej samej sytuacji, a następnie porównuje Twój film z tym, co zobaczył krytyk.
5. Porównaj filmy. Czy filmy przedstawiające interesujący Cię incydent pasują do siebie, czy są rozbieżne? Mogą mieć taką samą treść, pokrywać się jedynie częściowo lub zupełnie do siebie nie pasować. Pamiętaj, że zostały nakręcone z różnych pozycji percepcyjnych. Jeżeli do siebie nie pasują, zobacz, jak prosisz krytykującego o więcej informacji. Ów „drugi Ty" stara się wtedy zrozumieć krytykę.
6. Wybierz odpowiedź. Na podstawie dokonanego przez „drugiego Ciebie" porównania filmów zdecyduj, jaka reakcja byłaby najwłaściwsza. Istnieje wiele możliwych odpowiedzi — zależą one od okoliczności oraz stopnia zgodności (lub niezgodności) wspomnianych dwóch filmów. „Drugi Ty" mógłby powiedzieć „przepraszam" lub „chciałem tylko panu powiedzieć, że się martwię" bądź „z mojego punktu widzenia to wygląda zupełnie inaczej". Mógłby również odpowiedzieć: „to ciekawe spojrzenie na to, co się stało" lub „być może mogłem postąpić inaczej", a nawet „dziękuję panu za wyrażenie opinii". Zobacz, jak wybiera odpowiedź, która w danej sytuacji okaże się właściwa, i informuje drugą osobę, że stara się dokładnie zrozumieć, co ma ona na myśli. Gdy zobaczysz, jak będziesz odpowiadać na krytykę, zwróć uwagę na reakcję, z jaką spotka się taka odpowiedź. Możesz zmieniać to, co mówi „drugi Ty", a także jego sposób mówienia, dopóki nie będziesz zadowolony z rezultatów.
7. Planowanie przyszłości. Następnie zdecyduj, czy chcesz zmienić swoje zachowanie na podstawie informacji, które właśnie otrzymałeś. Jeżeli tak, zobacz, jak w podobnej sytuacji w przyszłości wykorzystujesz inne zachowania. Proces ten jest sposobem na przeprogramowanie umysłu tak, aby uzyskiwał automatyczny dostęp do takich nowych zachowań, gdy następnym razem znajdziesz się w tego rodzaju sytuacji.
8. Powtórz ćwiczenie. Aby Twoje odpowiedzi stały się jeszcze bardziej automatyczne, przeanalizuj dwie lub trzy przyszłe sytuacje, w których prawdopodobnie będziesz krytykowany — sytuacje, w których będziesz chciał wykorzystać poznany właśnie nowy sposób reagowania. Powtórz kroki 1-6 niniejszego ćwiczenia, zastanawiając się nad każdą z tych sytuacji, tak abyś mógł wykonywać kolejne czynności w sposób jeszcze bardziej automatyczny.
9. Integracja. Gdy skończysz, przybliż do siebie tę część Ciebie, która opanowała nową strategię, tak aby cały proces oceniania krytyki i odpowiadania na nią naprawdę stał się częścią Ciebie.
Opisany proces zrównoważonego reagowania na krytykę pozwala skutecznie odcinać się od krytyki i odkrywać wszelkie dostępne informacje zwrotne — niezależnie od ich źródła. Możesz go również wykorzystać, gdy dopiero spodziewasz się krytyki z czyjejś strony, bądź w sytuacjach, w których sam siebie krytykujesz. Świadomość tego, że możesz wykorzystać ten proces, aby pozostać otwarty na komunikację i właściwie na nią reagować, może zdziałać cuda, jeśli chodzi o zwiększenie Twojej wiary w siebie.